Świadczenia rodzicielskie

Ustawą z dnia 24 lipca 2015 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw  wprowadzono nowe świadczenie tzw. świadczenie rodzicielskie. Przysługuje osobom, które urodziły dziecko, a które nie są uprawnione do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Świadczenie rodzicielskie przysługuje osobom  uprawnionym niezależnie  od dochodu.

Zgodnie z art. 17 c art 1 świadczenie rodzicielskie przysługuje:

- matce, albo

- ojcu dziecka pod warunkiem że:

• matka dziecka na swój wniosek skróci okres pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego po uprzednim wykorzystaniu tego świadczenia przez okres 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka;
• matka dziecka umrze; 
• matka porzuci dziecko –oznacza to – działanie polegające na opuszczeniu dziecka lub osoby nieporadnej połączone  z zaprzestaniem troszczenia się o nią, bez zapewnienia jej opieki ze strony innych osób. Do istoty ”porzucenia” należy więc pozostawienie osoby, nad którą miałaby  być roztoczona opieka własnemu losowi, przy czym chodzi tu nie tylko o zaniechanie opieki nad osobą małoletnią lub nieporadną lecz także o uniemożliwienie takiej osobie udzielenia natychmiastowego wsparcia – wyrok SN z dnia 4.06.2001 r.
  

- opiekunowi faktycznemu dziecka tj. zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 3 pkt 14 osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka – w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7 roku życia a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego –  do ukończenia 10 roku życia;

-  rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7 roku życia a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję   o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10 roku życia;

- osobie, która przysposobiła dziecko w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia   7 roku życia a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzje o odroczeniu obowiązku szkolnego do ukończenia 10 roku życia.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez okres:

• 52 tygodni – w przypadku jednego dziecka,
• 65 tygodni – w przypadku dwojga dzieci,
  
• 67 tygodnia- w przypadku trojga dzieci,
  
• 69 tygodni – w przypadku czworga dzieci,
  
• 71 tygodni- w przypadku pięciorga dzieci.
  

Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1 000,00 zł miesięcznie.

W przypadku gdy dziecko urodzi kobieta pobierająca zasiłek dla bezrobotnych lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu lub w okresie przedłużenia zasiłku dla bezrobotnych, świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia rodzicielskiego a kwotą pobieranego zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
 
Kwotę świadczenia rodzicielskiego  przysługującą za niepełny miesiąc ustala się dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich  dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych za które świadczenie przysługuje. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.
 
W tym samym czasie przysługuje jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci i jedno świadczenie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.

W przypadku zbiegu uprawnień do:

• świadczenia rodzicielskiego,
• świadczenia pielęgnacyjnego, 
• specjalnego zasiłku opiekuńczego, 
• dodatku do zasiłku rodzinnego opisanego w art. 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych (opieka nad dzieckiem w okresie korzystania z  urlopu wychowawczego), 
• zasiłku dla opiekuna
  

przysługuje tylko jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną – także w przypadku, gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami.
 

Świadczenie rodzicielskie  nie przysługuje jeżeli:

• co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba uprawniona otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, 
• dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej, 
• osoba  ubiegająca się o świadczenie rodzicielskie lub osoba pobierająca świadczenie rodzicielskie nie sprawuje lub zaprzestała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie opieki, 
• w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieka nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna,
  
• osobom przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
  

 
Prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, osób, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku osób opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, od dnia objęcia dziecka opieką.